Ik heb een weddenschap lopen binnen ons kantoor over de toekomst van Blokker. Als Blokker verdwijnt, verlies ik. Wat mij betreft kunnen de Nederlandse straten niet zonder Blokker. Om dat uit te leggen, moeten we naar de consument en zijn verwachte toekomstige koopgedrag kijken. Dat niet iedereen hetzelfde over de toekomst van Blokker denkt, is zonneklaar. Er wordt overigens ook zeer verschillend gedacht door deskundigen over de toekomst van winkels. Op ons kantoor blijkt het gelukkig geen “generatiedingetje” te zijn.
Gemak
Consumenten gaan de Blokker in met een doel. Ze zijn op zoek naar een huishoudelijk product en die aankoop is belangrijker dan het winkelen zelf. Je gaat er niet naartoe vanwege de beleving in de winkel. Bij recreatief winkelen daarentegen staat het winkelen voorop: het is een uitje en het moet plezierig zijn. Bij doelgerichte aankopen gaat het winkelen om een product dat aangeschaft moet worden: snelheid en efficiëntie zijn dan belangrijk. Gemak dient de mens en dat blijkt wel uit het feit dat we nog steeds het meest winkelen dichtbij ons huis. De consument wil voor de doelgerichte boodschappen winkelen wanneer het hem uitkomt. Dat is op de smartphone in de tram, op de laptop ‘s avonds op de bank en bijvoorbeeld uit het werk in de fysieke winkel. Maar shoppen is bij doelgericht winkelen in eerste instantie oriënteren. Het zijn producten die we niet routineus kunnen aanschaffen.
Branchevervaging
Blokker was en is de koning van de branchevervaging. Sterker nog, Blokker heeft het zo ongeveer uitgevonden. In de hoogtijdagen had Blokker een neus voor wat de klant wil. Bijna alles binnen de non-food retail kon in een Blokkerfiliaal worden gekocht. Voor schoonmaken, huishouden, wonen, wassen, koken, slapen, beauty, interieur en nog veel meer was Blokker de plaats om in de winkelstraat naar toe te gaan. Blokker was zeer productgedreven en het bedrijf had vaak de non-food innovaties als eerste in de winkel. Door de focus op het aanbod te hebben en minder op de vraag, zijn de signalen van vraagverandering te laat opgepikt.
De standaard van huishoudwinkelen
De afgelopen jaren is de standaard voor het winkelen van huishoudelijke producten zowel fysiek als online sterk omhoog gegaan door de opmars van internetbedrijven als Bol.com en Coolblue. Zeg nou eerlijk, wie wil nou niet een vriendelijke verkoper voor aankopen die je niet vaak doet, die je in vijf minuten het beste product verkoopt dat bij je past en ook nog in de prijsklasse, die je in gedachten had? In de fysieke winkels zijn we die dienstverlening een beetje kwijt geraakt en even leek het erop dat de online spelers dit spel beter begrepen dan de fysieke retailers, waardoor doelgericht oriënteren werd opgevolgd door online kopen.
Service, verliezen van specialist
Neem als voorbeeld het kopen van een elektrische tandenborstel. Mijn kapotte tandenborstel werkt niet meer en ik heb direct een nieuwe nodig want ik moet vanavond weer poetsen. Het geld brandt in mijn broekzak als ik de Blokker binnenkom. Ik ga op zoek naar de elektrische tandenborstels en kom terecht in een vernieuwd overzichtelijk winkelschap met een aanbod van vijf tandenborstels. Ik baan me een weg door alle informatie op de zuil, op de digitale prijskaarten en kom uiteindelijk na wikken en wegen tot een voorzichtige keuze, terwijl de verkoopster naast me andere dingen doet. Ik lees nog een keer de specificaties van de tandenborstel en stel mijn vragen aan de verkoopster. Zij doet hetzelfde wat ik deed en neemt de zuil en de digitale schermen door met de informatie, die ik voorheen uitgebreid tot me had genomen. Dat is geen verkoop, dat is geen dienstverlening, dat is geen reden om naar de winkel te gaan. Het internet biedt dan meer toegevoegde waarde en juist daar ligt volgens mij het probleem van Blokker. Assortiment en advies zouden met elkaar verweven moeten zijn om een koper tevreden te maken. Ik mis de medewerker die mij herkent en begrijpt wat ik nodig heb en me met een betere en hopelijk mooiere elektrische tandenborstel tevreden naar huis laat gaan. Laat de Blokkermedewerkers blokken op de verschillende consumenten en het bijpassende assortiment. Dan staat er weer een toekomstbestendige formule waar menig shopper wekelijks te vinden zal zijn.
Internet als oriëntatiekanaal
Het internet blijft de beste zoekmachine om doelgericht te winkelen en dat zal alleen maar toenemen. Het aantal consumenten dat internet niet zal gebruiken om te oriënteren voor een broodrooster, een strijkplank of een pan, zal de komende jaren sterk afnemen. De verwachting is dat het doelgerichte assortiment van Blokker meer en meer op het internet gekocht gaat worden. Onze verwachting is dat dit net als in de boekenbranche toch weer wordt opgevolgd met leuke, slimme winkels die een uitgekiend assortiment op voorraad hebben. En op die gevel staat wat mij betreft Blokker. En bedenk wel, Action heeft geen webshop en is zeer succesvol, Coolblue is de koning van online en opent winkels en Amazon neemt zelfs een grote Engelse fysieke supermarktketen over om meer van food en fysiek winkelen te begrijpen. Het fysieke kanaal blijft essentieel voor een toekomstbestendige huishoudelijke formule.
Ik leerde van de Blokker directeur Herman Loykens, van wie ik mijn bedrijf overnam, dat parallellisatie binnen retail altijd wordt afgewisseld door specialisatie, een soort conjuncturele golf. Dat was zeker zo in de 80 en 90-er jaren, waar de speciaalzaken in alle categorieën het levenslicht zagen. De laatste jaren zagen we praktisch elke formule zijn assortiment en meters uitbreiden. We staan waarschijnlijk weer aan de vooravond van een specialisatiegolf in de fysieke winkels. We houden het scherp voor u in de gaten.
Huib Lubbers, directeur Bureau RMC