Een `hot issue`. Zo mogen we de discussie over de passantenaantallen in de winkelstraten en winkelcentra die het afgelopen jaar woedde en nog immer uiterst actueel is, inmiddels wel noemen. En met recht; aan de ene kant is het aantal passanten tellen in de winkelstraat en in het winkelcentrum van een niet te onderschatten belang voor de bedrijfsvoering van de retailer, belegger of gemeente, terwijl er aan de andere kant nog zo weinig over bekend is.

In het afgelopen jaar meldden diverse media dat verschillende partijen een Nationale Passanten Index willen gaan publiceren. Een index die inzicht geeft in de aantallen passanten in de winkelstraten en winkelcentra. CityTraffic, een in 2009 door Paul Schmitz en Huib Lubbers opgericht bedrijf, beschikt nu echter als eerste in Nederland over een dergelijke duidelijke index. Een index die bovendien wekelijks wordt geactualiseerd. Op deze plaats willen we vast een tipje van de sluier oplichten; de Nationale Winkelcentrum Index van CityTraffic laat ons zien dat de passantenaantallen in de Nederlandse winkelcentra de afgelopen jaren zijn afgenomen. In 2008 viel die daling reuze mee; er waren 0,6 procent minder passanten in de winkelcentra dan in 2007. De cijfers over 2009 laten echter een compleet ander beeld zien. Bijna iedere week, maar vooral na week 22 van dat jaar, bleven de passantenaantallen stevig achter bij die in dezelfde week in 2008. Uiteindelijk begroetten de Nederlandse winkelcentra in 2009 liefst 5,6 procent minder passanten dan in 2008. Zo blijkt de Nationale Passanten Index een compleet nieuwe barometer te zijn, een `hartslagmeter` die de hartslag van de economie meet. De economische groei, het consumentenvertrouwen en de Nationale Passanten Index; een mooi rijtje macro-economische indicatoren.

Alvorens we wat dieper ingaan op de Nationale Passanten Index, lijkt het verstandig eerst wat meer in te zoomen op het onderwerp passanten en het belang ervan voor de retailer, belegger of gemeente.

`Er lopen steeds minder mensen door de Nederlandse winkelstraat.` Leg je oor te luister bij retailers en experts in retailvastgoed en dit statement zul je veelvuldig horen. Er wordt in dit verband niet zo snel een bruggetje gemaakt naar de afname van de winkelbezoeken door de economische krimp (4 procent in 2009 volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek, met een retailomzet die 4,9 procent daalde), maar er wordt een structurele afname van het aantal passanten verondersteld als gevolg van de slechtere bereikbaarheid van de binnensteden, de hoge parkeertarieven en de concurrentie van het kopen op internet. Allemaal redenen waarom de consument steeds minder in de winkelstraat komt. Voeg daaraan toe dat de huidige consument een gemaksconsument is (hij heeft steeds minder `vrije` vrije tijd) en dat het aantal verkooppunten op stations, langs de snelweg en op perifere locaties fors is toegenomen, en het beeld wordt duidelijk. `Is er nog toekomst voor de binnenstad?`, hoor ik u denken. Voordat we die stevige conclusie trekken is het zeer belangrijk eerst dieper in te gaan op de zaak en precies uit te pluizen hoe het nu echt zit met die passantenaantallen in de winkelstraat. Dan blijkt dat het eigenlijk allemaal best wel meevalt; de soep wordt niet zo heet gegeten als ze wordt opgediend. De consument koopt inderdaad wat minder vaak, maar besteedt in de winkelstraat waarschijnlijk wel meer euro`s per bezoek. Laten we nu eens kijken hoe het nu precies zit met de aantallen passanten in de winkelstraat.

Veel retailers weten hoeveel mensen er dagelijks hun winkel binnenstappen dankzij een bezoekersteller bij de ingang. De conversie van bezoeker naar koper is voor de retailer dus eenvoudig te berekenen. Maar de conversie van passant naar bezoeker is een grotere onbekende, omdat de passantenbewegingen in de winkelstraat nu niet structureel gemeten worden. Menig ondernemer zal de opmerking van zijn winkelmanager dat `het erg rustig was in de binnenstad` nu voor lief moeten nemen, daar er momenteel geen actuele passantencijfers bekend zijn. Natuurlijk zijn er partijen die inzicht bieden in de passantenaantallen in de belangrijkste winkelstraten van ons land. Zij maken echter inschattingen en extrapolaties aan de hand van een beperkt aantal fysieke tellingen met de hand en meten niet de daadwerkelijke hoeveelheid passanten die dag in dag uit, ieder uur, iedere minuut, door de winkelstraat loopt. Het gaat om een indicatie, niet om gedetailleerde informatie. Indicaties die, zo blijkt uit controletellingen, afwijkingen bevatten tot wel 50%! Niet bepaald de (management)informatie die een retailer of vastgoedpartij nodig heeft om gefundeerde beslissingen te nemen.

Dat beleggers en eigenaren van winkelcentra ook steeds meer informatie wensen die ze vertelt hoe hun winkelcentrum presteert ten opzichte van de binnenstad of ten opzichte van andere winkelcentra blijkt wel uit de reacties van de grote internationale spelers in die markt. Om huurders maximaal te faciliteren en om goede beslissingen te kunnen nemen over (toekomstige) investeringen in het winkelcentrum zijn een duidelijkere financiële onderlegger en een duidelijkere visie gewenst. `Meer weten van minder centra` is een veelgehoord devies.

Het achterhalen van de dagelijkse passantenaantallen biedt partijen veel relevante (management)informatie. Daarom heeft CityTraffic BV nu een methode ontwikkeld die de passantenaantallen in winkelstraten en winkelcentra glashelder in kaart brengt en via een abonnementensysteem beschikbaar maakt voor eenieder. Door middel van verschillende technologieën meet CityTraffic in een groot aantal winkelcentra en winkelstraten de daadwerkelijke hoeveelheid passanten. Iedere dag, ieder uur, iedere minuut. Of je nu wilt weten hoeveel passanten er afgelopen februari in de Haarlemse Grote Houtstraat hebben gelopen of de passantenaantallen van de laatste koopavond in Den Bosch wilt weten; CityTraffic heeft nú de antwoorden. Antwoorden die veel vragen kunnen beantwoorden. Hoe verhoudt de conversie van straat naar winkel zich voor mijn formule in de verschillende filialen? Heeft mijn promotiecampagne het gewenste effect gehad doordat de conversie is gestegen? Is mijn bezetting optimaal afgestemd op de te verwachten passantenaantallen? Is die specifieke winkelstraat een goede locatie voor een nieuwe vestiging? Hoe ontwikkelt de traffic op koopavond zich, of op de koopzondag? De vragen zijn eindeloos, de antwoorden niet; die staan gewoon vast. Cijfers liegen immers niet. Meten = weten.

Hoe doet CityTraffic dat eigenlijk? CityTraffic heeft een netwerk van passantentellers gemonteerd in de Nederlandse winkelstraten. In eerste instantie in de steden met meer dan 90.000 inwoners, maar het netwerk zal al snel uitbreiden naar de steden met meer dan 25.000 inwoners en naar België. Bovendien beschikt CityTraffic over een netwerk van tellers in een uitgebreide en representatieve selectie van Nederlandse winkelcentra, waardoor een goede vergelijking tussen winkelstraten en winkelcentra te maken is.

Meer over CityTraffic leest u op de website: www.citytraffic.nl.

Hans van Scheerdijk